Ouwe Koeie – December
Datum: dinsdag 11 december 2018
In de rubriek Ouwe Koeie dit keer een verhaal aangeleverd door gastschrijver Martien van Langerak van de Praamweg te Middenmeer. Onder de noemer “Martien’s Bovenkamer vertelt hij uit eigen werk.
Hoe we vroeger bieten rooiden
De suikerbietenteelt was in ons boerenbedrijf nog zeer intensief, met veel handwerk. Er werd in het voorjaar nog niet precisie-gezaaid. Met een gewone zaaimachine zaaide je ongeveer 20 kg bieten zaad per ha.. Dat was veel te dik en dan moest je met een lange wieder de bieten op blokjes hakken met 40 cm afstand en tegelijk het onkruid omhakken. Een paar dagen later kon je meestal met een koppel kinderen kruipend over het land de bieten dunnen. De mechanisatie kwam in de jaren ’50 ook al op gang wat o.a. resulteerde in een bietendunmachine. Later kwam het pillenzaad. Uit elk pilletje kwam één bietenplantje en die werd op afstand gezaaid met de precisiezaaimachine, 80-100.000 zaadjes per ha., ofwel 1 kg.
De onkruidgroei pakten we aan met de veldspuit. Daarom zie je tegenwoordig ook geen mens meer in of door zijn bieten lopen. Ook het rooien was in de beginperiode handwerk. Met een kromme rug, een klein schopje en een kapmes werden de bieten op rijen gelegd en afgekapt. Daarna op hoopjes gegooid en later met een bietenvork opgeladen en weer met de hand op één hoop gebracht. Soms werd een bietennet op de wagen gelegd en werd het net met de bieten aan lange touwen door paarden op de bietenhoop getrokken. Toen de bietentang en de kopschoffel werd geïntroduceerd konden we gelukkig staand de bieten trekken, maar het bleef handwerk. Het bietenblad was toen ook geld waard en het werd allemaal opgeladen of verkocht voor de koeien. Er mocht geen bietenkop verloren gaan
Aan de Praamweg kwam een korfbietenrooier. De Ferguson moest er voor en rollend over het land kwamen rijen gerooide bieten op het land te liggen. Het blad moest er nog wel eerst met de kopschoffel afgehaald worden. Later ging de mechanisatie heel snel. De loonwerkers kwamen in opmars om je bieten te rooien. Dat ging met 1,2, 3 rijen tegelijk. Nu gebeurt het met reuzen van machines tot wel 12 rijen tegelijk. In één werkgang ontbladeren, rooien, meenemen en op het eind in een hele grote kieper deponeren. De mensheid moet zeer blij zijn met deze geweldig gemechaniseerde vooruitgang, want het werk met de hand in de bietenrooitijd zou tegenwoordig alleen nog mogen worden uitgevoerd door gedetineerden die langer dan 6 jaar in een gevangenis moeten verblijven!
Heeft u ook een leuke “historische foto met een begeleidende tekst? Stuur deze dan naar: ton@zrgbv.nl. Een grote kans uw anekdote in de rubriek “Ouwe Koeie” geplaatst gaat worden.
